Afgelopen zomer las ik voor op een wieleravondje.

(Er zijn verschillende wieleravondjes. Zo heb je de supportersavond, waarop meestal gulzig ingenomen wordt, en na de pauze schunnigheden worden geroepen en aan het eind gaat iedereen met de renner op de foto – de aanwezige heren geven nog een gouden tip (“Vlug trouwen en veel steak eten, jongen”) en dames duwen hun huwbare dochters naar voren. Dan heb je de hippe wieleravondjes, die vaak ’s middags plaatsvinden, in een met sloophout gevulde koffiebar in een (middel)grote stad – op die evenementen duiken vaak veel slanke mannen en vrouwen op, die zelf altijd nog net even iets cooler zijn dan de aanwezige renner – meestal Laurens ten Dam. En je hebt de wieleravondjes voor ingetogen jongemannen, die alles van de sport weten, maar daar niet over opsnijden. Toeschouwers op dit soort avondjes komen na afloop de schrijver in kwestie – ‘Tijd voor een beetje literatuur!’ – bedanken voor de voordracht, maar niet nadat ze eerst eerbiedig een uitgestalde topfiets hebben gestreeld.)

In de pauze van dat avondje stond ik in een hoekje net te doen alsof ik een dringend sms’je moest versturen toen er door het wittige led-licht dat alleen in multifunctionele theater-bibliotheek-muziekschoolcombinaties schijnt een man op me af kwam, een magere arm vol aders voor zich uit.

We spraken over iets wat ik had voorgelezen, en over het weer, maar de man verwijderde zich snel toen hij in de verte Maarten Tjallingii zag lopen. ‘Die moet ik nog even hebben.’

‘Weet je wie dat was?’ vroeg de presentator me later.

‘Nee.’

‘De grote man achter ProCyclingStats.’

ProCyclingStats is een site die bijna geheel uit cijfers bestaat. De uitslag van elke race die ook maar iets voorstelt (en ook een behoorlijk aantal die niks voorstellen), staat binnen enkele minuten na de finish online. Zo legt de site een archief per renner aan. Ik denk dat er geen populairdere website in het peloton is dan ProCyclingStats. De meeste coureurs kijken er regelmatig even op om te controleren hoe het met ze gaat.

Als wielrennen religie is (en dat is het), dan is het cijfer de Bijbel, en de man achter ProcyclingStats een schriftgeleerde.

Er is iets vreemds met cijfers. Je kunt er door bevangen raken, geobsedeerd door worden en uiteindelijk van doordraaien. Kijk A beautiful mind er maar op na.

Het probleem is dat cijfers precisie suggereren. Zoveel seconden achterstand, de ene berg zoveel procent steiler dan de andere en als ik zoveel wattage trap, houd ik dat zoveel minuten vol. Letters en woorden zijn eindeloos veel vager – wat heb je aan een bloemrijk verslag over hoe ‘volgelopen benen’ precies voelen als je ook het melkzuurpercentage kunt noteren, en wat betekent ‘zijwind’ als je niet weet hoeveel Beaufort hij precies bedraagt.

De werkelijkheid die de taal slechts kan benaderen, hoeveel woorden er ook aan worden besteed, kan in een paar getallen worden vastgepind.

Wanneer mensen spreken over het almaar wetenschappelijker worden van de wielersport, is dat een vage (want: in woorden gevatte) omschrijving van wat in wezen weinig anders is dan de triomf van het getal. Nog niet eens zo heel lang geleden reden coureurs door de verhalen van journalisten, radioverslaggevers en fans, door fictieve droomwerelden vol enge dieren en kloven die moesten worden overgestoken. Het enige wat de wielrenner moest doen, was de finish bereiken en vervolgens bij alle onzin die over hem werd verteld gemelijk knikken, om de magie niet te verbreken.

Anno 2019 rijden de beste wielrenners niet meer door de door fabulerende baliekluivers opgetrokken labyrinten, maar door een reusachtig laboratorium. Het verhaal is dat van metingen tot ver achter de komma. De natte vinger is opgedroogd en wijst nu naar een onbegrijpelijke som. En ja, ik weet ook wel: wielrennen gaat om wie het snelst gaat, wie het eerst aankomt. Om harde cijfers. Wattages, uitslagen, centen. Maar iedereen weet: met cijfers alléén vul je geen tv-uitzendingen.